Bộ máy cải cách Giáo triều đang khởi động
Chương trình cuộc họp của 8 vị hồng y phụ trách tư vấn cho Đức Giáo hoàng về “cai quản Giáo Hội hoàn vũ” và nghiên cứu “dự án duyệt lại Tông hiến Pastor Bonus (Mục tử Nhân lành) về Giáo triều Rôma” đã được thiết lập.
Nhưng trước phiên làm việc 3 ngày với ĐTC Phanxicô (từ ngày 1 đến 3-10) bắt đầu, các hồng y trong tuần tới sẽ tổ chức một số cuộc họp không chính thức để đưa ra càng nhiều chi tiết càng tốt và làm cho các cuộc họp có Đức Giáo hoàng hiện diện được hiệu quả hơn.
Bạn đọc còn nhớ vào ngày 13-4, đúng một tháng sau khi được bầu làm Giáo hoàng, Đức Bergoglio đã bổ nhiệm một nhóm 8 hồng y từ khắp các châu lục: ĐHY Giuseppe Bertello (thành viên người Ý duy nhất trong Giáo triều), ĐHY Francisco Javier Errázuriz Ossa (thành viên hưu trí duy nhất trong nhóm), các Hồng y Oswald Gracias, Reinhard Marx, Laurent Monsengwo Pasinya, Sean Patrick O'Malley, George Pell và Andrés Rodríguez Maradiaga. ĐHY Andrés Rodríguez Maradiaga cũng là điều phối viên của nhóm, trong khi ĐHY Marcello Semeraro, Giám mục của Albano (Ý), làm thư ký.
Trong vài tháng qua, các hồng y đã liên lạc với nhau, nảy sinh ý tưởng và đề xuất với nhau và trên hết là thu thập tài liệu và các yêu cầu từ các Giáo hội địa phương. Nhưng các cộng tác viên thân cận nhất của Đức Giáo hoàng, các thành viên của Giáo triều Rôma không bị loại khỏi quá trình này. Các vị đứng đầu các châu lục đã đệ trình những đề xuất cải cách hoặc ít ra là những đề xuất nhằm cải thiện sự phối hợp giữa các cơ quan Giáo triều và hoạt động của họ. Tại cuộc họp nội bộ châu lục vào hôm thứ Ba vừa qua, do ĐGH Phanxicô triệu tập, tất cả mọi người hiện diện đã đưa ra một bản tóm tắt các đề xuất được đề ra. Vì vậy, chính Giáo triều đang đóng một vai trò then chốt trong việc cân nhắc lại toàn bộ hoạt động của mình.
Có 2 vấn đề chính của nhóm 8 hồng y được đưa ra thảo luận với Đức Giáo hoàng. Đầu tiên là giải đáp một số câu hỏi liên quan đến đời sống Giáo Hội: tính cộng đoàn, mối quan hệ giữa Giáo Hội trung ương ở Roma và Giáo Hội địa phương, giữa Giáo triều và các hội đồng giám mục và việc cải cách tiềm năng về Thượng Hội đồng Giám mục. Các giám mục từ khắp các châu lục đã thu thập rất nhiều tài liệu, các yêu cầu và đề nghị về vấn đề này.
Vấn đề lớn thứ hai là cải cách Giáo triều Rôma, không bao gồm cải cách Ngân hàng Vatican (IOR). Vấn đề IOR là điều mà nhóm 8 hồng y sẽ không can dự trực tiếp nhưng có một uỷ ban chịu trách nhiệm về việc này, đứng đầu là Đức Hồng y Raffaele Farina. Những ý tưởng được thảo luận bao gồm tinh giản Giáo triều, thường được xem như một cơ quan chính phủ trung ương của Giáo Hội thay vì là một cơ cấu nhằm hỗ trợ vị Giám mục Roma trong sứ vụ phổ quát của ngài. Quá trình tinh giản có thể liên quan đến việc sáp nhập một số hội đồng giáo hoàng (chẳng hạn, một số hội đồng có thể sáp nhập vào một tân Hội đồng về Giáo dân). Cơ cấu của Phủ Quốc vụ khanh lại là một vấn đề khác.
Trong cuộc họp với Đức Giáo hoàng, 8 hồng y cũng sẽ quyết định xem liệu có nên đặt ra một vai trò mới, đó là vị điều phối giáo triều, theo đề nghị của Đức Hồng y Francesco Coccopalmerio. Có những người ủng hộ điều này. Một nhân vật như thế sẽ chia sẻ những nhiệm vụ của Quốc vụ khanh Toà Thánh để Quốc vụ khanh chỉ chịu trách nhiệm về quan hệ quốc tế, trong khi vị điều phối giáo triều có nhiệm vụ phối hợp giáo triều. Nhưng một số người chỉ ra rằng tinh giản có nghĩa là bỏ một số chức vụ và vai trò chứ không thêm mới.
Ngoài tính cộng đoàn, mối quan hệ giữa trung tâm và ngoại vi và các cải cách của Giáo triều Rôma, một vấn đề đang nổi lên là việc chăm sóc mục vụ hôn nhân. Trong cuộc họp báo trên chuyến bay từ Rio trở về Roma sau Ngày Giới trẻ Thế giới, ĐGH Phanxicô đã trả lời một câu hỏi về việc ly dị, tái hôn, ngài nói: “Tôi tin rằng chúng ta cần phải nhìn vào điều này trong bối cảnh lớn hơn về chăm sóc mục vụ toàn bộ về hôn nhân. Và vì vậy… một trong những chủ đề sẽ được nghiên cứu với 8 thành viên của Hội đồng Hồng y mà tôi sẽ gặp từ ngày 1 đến ngày 3-10 là làm thế nào để tiến tới trong việc chăm sóc mục vụ hôn nhân, và vấn đề này sẽ xuất hiện trong cuộc họp đó.” Đức Giáo hoàng cũng nói thêm rằng việc chăm sóc mục vụ hôn nhân là một vấn đề cần phải được xem xét thêm trong một Thượng Hội đồng.
Hùng Nguyễn/ Vatican Insider 17-09-2013
