Một danh hiệu Đức Mẹ mà ĐTC Phanxicô yêu quí: Đức Mẹ Montserrat
Chúng ta đều biết ĐTC Phanxicô có lòng kính mến Đức Mẹ một cách đặc biệt và luôn kêu cầu cùng Mẹ trong những biến cố quan trọng. Thí dụ trong buổi lễ phong thánh vừa qua, Ngài đã dừng chân trước một pho tượng ĐM dựng ngay sau Cung Thánh và khẩn khoản đưa tay với tới tận đầu gối cuả Mẹ để xin ơn bầu cử.
Pho tượng bằng gỗ này, bắt đầu xuất hiện thường xuyên trong các buổi lễ của ĐGH, là một pho tượng cuả Viện Bảo Tàng Vatican. Đây là món quà cuả vị Tổng Thống thứ 24 cuả Brazil, João Belchior Marques Goulart, tặng cho ĐGH Phaolo VI nhân dịp lễ đăng quang năm 1963. Pho tượng được đẽo với một sắc thái nghệ thuật tân thời nhưng là một mô phỏng cuả một pho tượng rất cổ và rất nổi danh bên Tây Ban Nha có tên là Đức Mẹ Montserrat, được tôn kính trong một đan viện Biển Đức ở vùng núi Montserrat.
Những môn sinh của Dòng Tên thì đều biết rằng Thánh Ignatio Loyola, sau khi phục hồi vết thương cuả một trận chiến vào năm 1522, đã tới viếng thăm đan viện Biển Đức Montserrat và đặt bộ y phục hiệp sĩ cuả mình trước tượng Mẹ, rồi bắt đầu một cuộc sống mới, sáng lập ra dòng Tên.
Chúng tôi đã có dịp tường thuật về những sự tích cuả Đức Mẹ mà ĐTC Phanxicô yêu quí như Đức Mẹ 'Mary Salus Populi Romani' (Đấng quan phòng nhân dân La Mã) , Đức Mẹ Fatima, Đức Mẹ Aparecida và Đức Mẹ Tháo Gỡ Nút Thắt.
Ngài cũng tỏ lòng mộ mến Đức Mẹ Bonaria ở Sardinia vì tên của giáo phận cũ của Ngài là Buenos Aires đã phát xuất ra từ danh hiệu Đức Mẹ Bonaria và do đó Ngài đã dành một cuộc hành hương đặc biệt đến đây.
Trong văn phòng của Ngài thì luôn đặt một pho tượng 'Đức Mẹ Lujan'. Đây là một danh hiệu được sùng kính ở nhiều quốc gia Nam Mỹ và ở Phi Luật Tân bên Á Châu. Người Argentina rất hãnh diện về 'Đức Mẹ Lujan' của họ, đến nỗi họ đặt cả một sư đoàn bộ binh làm lính dưới quyền chỉ huy của vị 'đại tướng Đức Mẹ Lujan'.
Chúng tôi sẽ tường trình về các sự tích liên quan tới Đức Mẹ Bonaria và Đức Mẹ Lujan khi có dịp, bây giờ xin trở lại sự tích Đức Mẹ Montserrat.
Đức Mẹ Montserrat
Di tích lịch sử cổ nhất về Đức Mẹ Montserrat là một biên bản cuả Bá Tước xứ Barcelona viết trong năm 932 xác nhận rằng cha mình đã hiến tặng một phần đất để xây ngôi đền cho Đức Mẹ từ năm 888 ở núi Montserrat.
Montserrat là một vùng núi hiểm trở, chữ Montserrat theo nguyên tự Latinh thì có nghiả là 'rặng núi răng cưa', độ cao 4000 bộ (1200m), cách Barcelona 20 miles (32km). Nhiều tu viện được xây dựng trên núi trông giống như các tu viện cổ nằm cheo leo trên núi Athos ở Hy Lạp.
Truyền thuyết kể rằng pho tượng Đức Mẹ được khắc ở Jerusalem trong thời kỳ Giáo Hội Sơ Khai và được Thánh Etereo, giám mục Barcelona, đưa về đây. Tượng ĐM lúc đó được gọi là ĐM Jerosolimitana (Đức Bà Jerusalem) và làm nhiều phép lạ. Nhưng vào năm 718 thì có nạn giặc Saracens (Hồi Giáo) lan tràn đến, do đó để bảo toàn cho pho tượng, người ta đã đem giấu đi vào một hang nhỏ trong vùng núi Montserrat.
Mới đây người ta đã khám phá ra một văn khố cổ cuả Barcelona đề ngày 22 tháng 4 năm 718 ghi chép về sự việc di chuyển và nơi chôn giấu pho tượng. Nhưng trong thời điểm đó thì người ta quên mất, cho mãi tới 170 năm sau, tức là năm 888 mới có nhiều mục đồng của làng Monistrol báo động rằng chúng đã nghe thấy những tiếng hát và nhìn thấy ánh hào quang từ trong núi phát ra.
Cha Sở của làng rồi sau đó là Đức Giám Mục cũng đã tới tìm hiểu và cũng chứng kiến những sự việc lạ lùng như vậy. Thế rồi pho tượng đã được tìm lại. Đức Giám Mục lúc đó muốn rước tượng về lại Barcelona ngay, nhưng càng đi thì pho tượng càng nặng thêm lên, cuối cùng Ngài đành phải ra lệnh xây một đền thờ ngay ở trong núi để tôn kính. Bá Tước xứ Barcelona đã hiến tặng khu đất vào năm 888, và một đan viện đã được thành lập ở đó.
Montserrat nhanh chóng trở thành một nơi hành hương nổi tiếng. Đèn nến tôn kính thắp sáng ngày đêm qua nhiều thế kỷ làm cho gỗ cuả pho tượng từ từ xám lại và do đó người ta còn gọi pho tượng bằng một tên mới là "La Morenata" (Đức Mẹ Đen bé nhỏ). Pho tượng chỉ cao có 38 inches (96cm.)
Trong lúc sinh thời, Thánh Ignatio Loyola thường xuyên hành hương tới đây. Ngày nay mỗi năm vẫn có trên 1 triệu người đến viếng Mẹ.
Khách hành hương còn có thể viếng thăm một hang động ở gần bên, cách đó 1km, là nơi Thánh Ignatio viết ra linh đạo của Dòng Tên.
Ngoài Thánh Ignatio ra, cũng có nhiều vị thánh khác đến tôn kính Mẹ ở đây, kể ra là Th. Peter Nolasco, Th. Raymond Penafort, Th. Vincent Ferrer, Th. Francis Borgia, Th. Aloysius Gonzaga, Th. Joseph Calasanctius và Th. Anthony Mary Claret.
"Đức Nữ Trinh Montserrat" đã được ĐGH Leo XIII phong là quan thầy của xứ Catalonia. Trong dịp này một sử gia viết: "Qua mọi thời đại, những kẻ tội lỗi, những kẻ đau khổ, những kẻ phiền muộn đã đem tai ương của họ đặt dưới chân Đức Mẹ Montserrat, và chưa từng thấy đã có ai phải ra về tay không".
Trần Mạnh Trác (02/05/2014)
