Tìm điểm tựa để hết chơi vơi!
Ta có thể nói Đức Tin nơi người Công giáo là điểm tựa vững chắc, còn cầu nguyện chính là đòn bẩy trong một chiếc đòn bẩy thiêng liêng, giúp ta có cuộc sống không bị chao đảo, chơi với ở giữa trần gian muôn vàn sóng gió và thử thách này.
Chơi vơi là không nơi bám víu
Chơi vơi là trơ trọi giữa khoảng trống rộng, không bám víu vào đâu được, như hòn đảo nhỏ chơi vơi giữa biển cả (Tự điển Viện Ngôn Ngữ Học Việt Nam, nhà xuất bản Phương Đông). Đó mới là chơi vơi phần thân xác nơi con người. Còn chơi vơi về mặt tinh thần của con người, là không có lý tưởng và không mục đích sống rõ ràng, hoặc có, nhưng hay bị lung lay, chao đảo không vững vàng, giống như con thuyền không lái, như ngựa không cương, trôi dạt lông bông, không ra thế nào cả…
Chơi vơi trong cuộc đời
Chơi vơi là trạng thái trong thân xác hay tâm hồn, hầu như đang có mặt trong một phần cuộc sống của mỗi người chúng ta. Chơi vơi không phải chỉ có nơi những người nghèo, lầm than vất vả, không nhà cửa, không công ăn việc làm, không nơi nương tựa, người lạc đường… nhưng chơi vơi còn có mặt ngay trong những người giầu có, quyền thế sang trọng, có địa vị như ta thương thấy… Người giầu cũng khổ, Người giầu cũng khóc, người quyền thế cũng chênh vênh cheo leo, chơi vơi trong mọi xã hội loài người muôn thuở… Chơi vơi, cũng không những chỉ có mặt nơi những người sống không lý tưởng, không mục đích, không định hướng, luôn hoài nghi, hoài nghi cả Chân, Thiện, Mỹ, cái gì cũng tương đối, hay tôn thờ ngẫu tượng, lầm đường lạc lối… mà chơi vơi, đôi khi còn hiện hữu ngay trong những người đã có lý tưởng có mục đích cao đẹp về cuộc đời, cuộc sống như các Thánh Tông Đồ đã theo Chúa Giêsu: “Thưa Thầy, phần chúng con đã từ bỏ mọi sự mà theo Thầy, chúng con sẽ được gì bù lại” (Mt 19, 27).
Xin nêu một số tinh huống chơi vơi trong cuộc sống.
Chơi vơi 29 ngày đêm giữa biển khơi
Trong trang Hương Việt, nói về những câu chuyện vượt biên, tôi ấn tượng nhất là: “Nhật ký 29 ngày đêm vượt biển” của Lê Minh. Anh là một giáo viên sinh năm 1960 đã kể: Chiếc tàu với sức chứa 70 người, nay đã dồn nén 139 người chỉ có một khạp nước và một khạp gạo. Tài công là một đại úy Hải Quân không biết lái tàu… Một tài công bất đắc dĩ liều lái con tàu tiến vào đại dương. Cảnh đói khát, bị tàu Thái Lan cướp bóc, hãm hiếp, rồi chết chóc đã diễn ra trên tàu thật đau lòng, man rợ, và hãi hùng trong suốt hành trình 13 ngày đêm đầu tiên lênh đênh, chơi vơi trên biển cả mênh mông… Ngày thứ 14 con tàu được vị thuyền trưởng tàu Thái Lan dù không được phép vớt thuyền nhân, nhưng ông đã cung cấp gạo nước cho người tị nạn. Từ ngày 15 đến ngày 28 tàu lại lênh đênh, chơi vơi trên biển cả. Trong 13 ngày này, tàu vừa gặp bão táp, hải tặc, lại cướp bóc hãm hiếp, lương thực can kiệt, thuyền nhân nhịn đói không nổi đã phải tìm ăn rong rêu, đậu ma, rắn biển… xong vẫn đói, vẫn khát và chết chóc … Ngày cuối cùng ngày thứ 29 thuyền nhân được cứu, có cơm ăn, nhưng sự chết lại sẩy ra vì no cơm…Đó là một trong những tình huống chơi vơi của những thuyền nhân vượt biên sau 1975.
Bài hát “chơi vơi” của Tinna Dinhova
Chơi vơi là một mảng của cuộc sống đã được giới văn nghệ sĩ khá chú tâm tới. Các nhà văn, nhà thơ đã cho ra đời hàng trăm bài thơ, truyện ngắn nói về chơi vơi… Đã có nhiều bài hát về chơi vơi như: Chơi vơi trong cơn đau, Chơi vơi, Chơi vơi, Chơi vơi tôi ru tôi, Chơi vơi biển chiều…Ở đây, tôi xin nêu một phần ý tưởng chơi vơi trong bài hát mang tên “Chơi Vơi” của một cô gái châu Âu tên là Tinna Dinhova (Tên Việt Nam là Đinh Thị Tình, được viết tắt là Tinna Tình) cô vừa là nhạc sĩ, vừa là ca sĩ), cha cô là người Việt Nam, mẹ là người Tiệp Khắc. Bài hát cho ta thấy thật đa dạng các tình huống chơi vơi nơi con người, cả thể xác lẫn tinh thần.
“Giữa chốn đông người ngồi nghe… hoang mang/ Tiếng vọng trong trái tim bỗng vang…/ Bước chân mỏi mệt lang thang/ Lạc bước trong rừng miên man/ Đi về đâu, đi về đâu, đi về đâu/ Ta là ai, ta là ai/ Nơi nào cho ta bình yên, nơi nào/ Nơi nào cho ta lên tiếng/ Chơi vơi chơi vơi tìm lối thoát…/Dòng đời xô ngã em về đâu… Chơi vơi trong những ngày buồn thật lê thê…”.
Chơi Vơi trong bộ phim của đạo diễn Bùi Thạc Chuyên
Bộ phim “Chơi Vơi” của đạo diễn Bùi Thạc Chuyên đã được trình chiếu nhiều nơi trên thế giới, người khen cũng nhiều, người chê cũng lắm. Tờ New York Times, tờ báo hàng đầu tại Mỹ bình luận bộ phim Chơi Vơi: “Sự thăm dò tinh tế và u sầu những cảm giác bất an về tình ái và sự thức nhận đầy hoang mang”. Chuyện phim được tóm gọn như sau:
Duyên (Đỗ Thị Hải Yến), một cô gái trẻ đẹp, có kiến thức, bằng lòng lấy Hải (Nguyễn Duy Khoa), một tài xế taxi còn nai tơ, kém Duyên hai tuổi, chỉ sau ba tháng quen biết, khi Duyên suy nghĩ thật đơn giản: “Chỉ cần mình không trông đợi qúa nhiều, thì mọi thứ đều đơn giản”. Ngày cưới, Hải uống rượu say mềm, bạn bè phải dìu lên gác, nơi Duyên đang chờ đợi… Một tuần trôi qua, Duyên chơi vơi khi vẫn còn là cô gái trong trắng. Điều đó xẩy ra, phần vì Duyên phải nghe lời mẹ chồng dặn cô đừng “đòi hỏi” Hải quá nhiều, sau một ngày làm việc; một phần Hải phải “kiêng cữ” theo lời dặn của tay cờ bạc anh chị, mà Hải đưa đón hàng ngày (Hải và gã cờ bạc gần như đồng tình luyến ái). Anh ta tin là tài xế không ngủ với đàn bà, sẽ may mắn giúp anh thắng to trong canh bạc đỏ đen. Cầm (Phạm Linh Đan), một nhà văn nữ rất thân với Duyên (Cầm và Duyên gần như đồng tình luyến ái) đã không dự đám cưới của Duyên vì nhiều lý do: yêu, ghen… lẫn lộn. Một đêm, Cầm đã cố ý nhờ Duyên chuyền tay một lá thư đến cho Thổ (Johnny Trí Nguyễn), bồ của Cầm, một tay chơi anh chị, không dể lọt em nào khi vào nhà Thổ trong đêm tối. Duyên cũng không phải là ngoại lệ. Duyên được đánh thức những ham muốn, qua lần gặp Thổ. Và sau đó, Duyên nhận lời làm thông địch viên trong chuyến du lịch về vùng biển do Thổ tổ chức. Ở đây, những cảm xúc bản năng của Duyên bị đánh thức một cách mạnh mẽ trong bàn tay Thổ. Điều đó vừa do Cầm dàn dựng, vừa do Duyên ưng thuận. Một chuyện tình thật đa chiều chơi vơi rối rắm, đạo đức truyền thống bị phá vỡ, các nhân vật sống chơi vơi hụt hẫng, sống gần như hoàn toàn theo bản năng… Nhưng kết thúc bộ phim chơi vơi, ta thấy lóe một tia hy vọng, có dấu hiệu của sự ăn năn, hối cải khi Duyên nhìn nhận với Cầm: “Lỗi ấy tại em”, và cô trở về đời sống bình thường, thể hiện qua việc cô ngồi trong xe sau chồng, đã nhẹ nhàng để tay lên vai Hải đang lúc anh lái taxi.
Tác giả Stephen Holden đã nhận định trên tờ New York Times, trích dẫn “…Chơi Vơi gợi nên một cuộc sống, một nền văn hóa mà ở đó những kiềm tỏa đạo đức đang lỏng lẻo dần, để những ý nghĩ liều lĩnh được dịp bừng lên. Một khi khát vọng được giải phóng, việc giam hãm nó trong một thế giới chật hẹp hơn sẽ không còn là một lựa chọn dẽ chịu” (Hà Linh lược dịch).
Chơi Vơi đã nói lên một phần những cuộc tình chơi vơi rối rắm: đồng tình luyến ái, làm mất mục đích vốn có của hôn nhân; cuộc tình tay ba, tay tư chỉ với những cuộc hoan lạc bản năng thân xác, không có tình yêu chân chính, chỉ vì xác thịt, vì tiền bạc, vì danh vọng đang diễn ra khắp nơi trên thế giới. Chơi vơi đã mang tính cảnh báo để con người nhìn lại hôn nhân căn kẽ hơn, đúng đắn hơn. Từ đó chọn cho mình một hướng đi chính đáng…
Điểm tựa nào giúp con người bớt hay hết chơi vơi
Thật vui mừng khi có người chỉ đường chỉ lối, khi ta đang chơi vơi lạc đường lạc lối, không biết hướng đi; thật ấm lòng, khi ta đang chơi vơi trong cơn đói khát rã rời cận kề cái chết, lại có người cho ta cơm ăn nước uống; hạnh phúc biết bao khi có người an ủi, vỗ về dẫn ta tìm về đường ngay nẻo chính, khi ta đang chơi vơi giữa dòng đời tăm tối, dối gian, tội lỗi…; vui mừng biết bao khí chính lương tâm ngay lành của mình mách bảo để ta không còn lầm đường u mê lạc lối, mà tìm gặp Đắng Chí Tôn để cảm tạ tri ân…Đó là khát vọng bình an chính đáng nơi con người còn lương tâm chân chính, khát khao đi tìm bình an và chân lý đã có từ muôn thuở…Nhưng, điểm tựa nào giúp con người có được sự bình an đích thực đó. Tìm được điểm tựa để hết chơi vơi lạc lối, và có sự bình an đích thực là điều hết sức khó khăn, hết sức quan trọng và cũng hết sức cần thiết. Chả thế mà nhà bác học Archimedes (TCN: 278-212 ) đã nói:
“Hãy cho tôi một điểm tựa, tôi sẽ nhấc bổng trái đất”.
Điểm tựa: Sao Bắc đẩu, hệ thống định vị giúp ta hết chơi vơi, lạc đường…
Sao Bắc Đẩu, còn gọi là Bắc Đẩu Tinh là một mảng sao gồm 7 ngôi nằm trong chòm sao Đại Hùng ở phương Bắc, người ta còn gọi chòm sao này là sao Cái Gầu hay sao bánh laí. Sao Bắc Đẩu giúp ta nhận ra phương Bắc trong đêm tối.
Hệ thống định vị toàn cầu GPS (Global, Positioning, System) của Mỹ giúp ta tìm đến mọi địa chỉ, đến từng số nhà trên mặt đất… Hệ thống định vị Galileo của Liên minh Châu Âu; hệ thống định vị GLONASS của Liên Xô; hệ thống định vị Bắc Đẩu bao gồm 35 vệ tinh của Trung Quốc…Tất cả giúp con người không bị lạc đường và đến được nơi ta muốn…
Điểm tựa: Đức tin, luân lý, giáo dục Kitô giáo giúp ta hết chơi vơi trong cuộc sống
Đức Tin, luân lý cùng giáo dục Kitô giáo, giúp ta trả lời được những câu hỏi lớn trong cuộc đời: Ta là ai? Ta bởi đâu mà có? Ta sống trong cuộc đời này để làm gì? Khi chết ta về đâu? Hay chết là hết…? Người Công giáo, khi đã có đức tin, luân lý và được giáo dục vững vàng, họ không còn chơi vơi trong cuộc sống, họ sẽ vượt qua được bao thử thách khó khăn hoạn nạn trong cuộc đời, Ông Gióp trong Cựu Ước là một minh chứng mạnh mẽ nhất cho trường hợp này. Ông giầu sang phú quý, đông con cháu (G1,1-5). Ông bị thử thách mất hết, nhưng ông vẫn trung thành và tin tưởng nơi Chúa:
“Thân trần truồng sinh từ lòng mẹ, tôi sẽ trở về đó cũng trần truồng. Đức Chúa đã ban cho, Đức Chúa lại lấy đi: xin chúc tụng danh Đức Chúa” (G 1, 21)
Những người có đức tin, luân lý và được giáo dục Kitô giáo vững vàng, họ không chơi vơi hoảng sợ, ngay cả khi sự sống bị đe doa. Ta thấy hầu hết các Tông đồ theo Chúa, và hàng triệu người đã tử vì đạo khắp nơi trên thế giới, kể từ thời các Thánh tông đồ đến nay. Các Ngài đã sẵn sàng chịu chết một cách đau đớn cực hình như: bỏ vào vạc dầu sôi, xé thân, voi giầy, ngựa xéo và tùng xẻo…để tuyên xưng và bảo vệ Đức Tin. (Xin đọc thêm: Đức Tin không phải là chuyện đặt cược; Học sống làm con người và làm con chúa; Con ong tài ba hơn các nhà khoa học; Giáng kiều của nhân loại, của cùng tác giả trên các trang: gp Cần Thơ, Thanh linh.net, Conggiao.Info, Tinh tâm gp Long Xuyên…để rõ hơn về điểm tựa Đức Tin…)
Điểm tựa: Cầu nguyện giúp ta hết chơi vơi trong cuộc sống
Với người Công giáo đích thực ngoan đạo, thì cầu nguyện chính là hơi thở của cuộc sống, hơi thở của Đức Tin. Bởi vì, cầu nguyên chính là kết hợp với Thiên Chúa, nếu không cầu nguyện ta sẽ không được kết họp với Chúa: “Thầy là cây nho, anh em là cành. Ai ở lại trong Thầy và Thầy sẽ ở lại trong người ấy, thì người ấy sinh nhiều hoa trái, vì không có thầy anh em chẳng làm gì được. Ai không ở lại trong Thầy, thì bị quảng ra ngoài như cành nho và sẽ khô héo. Người ta nhặt lấy quảng vào lửa cho nó cháy đi” (Ga1, 5-6).
Ta có thể nói Đức Tin nơi người Công giáo là điểm tựa vững chắc, còn cầu nguyện chính là đòn bẩy trong một chiếc đòn bẩy thiêng liêng, giúp ta có cuộc sống không bị chao đảo, chơi với ở giữa trần gian muôn vàn sóng gió và thử thách này.
Cuộc chiến đấu nội tâm
Lạy Chúa, chúng con biết mình mỏng dòn, chơi vơi và yếu đuối đúng như thư của Thánh Phaolô gởi tín hữu Rô-Ma: “Vẫn biết rằng Lề Luật là bởi Thần Khí, nhưng tôi thì lại mang tính xác thịt, bị bán làm tôi cho tội lỗi. Thật vậy, tôi làm gì tôi cũng chẳng hiểu: vì điều tôi muốn, thì tôi không làm, nhưng điều tôi ghét, thì tôi lại cứ làm” (Ro 7,14-15)
Xin Chúa là vua tình yêu, giầu lòng xót thương, luôn đoái nhìn đến con cái của Ngài, để Ngài gìn giữ, chở che và dẫn đường cho chúng con trong bước đường trần gian với ba kẻ thù là: thế gian, mà quỉ và nhất là xác thịt, hầu chúng con hết chơi vơi trong cuộc sống này.
Cursillista Inhaxiô Đặng Phúc Minh
Nguồn: conggiao.info
