Thành phố diệu kỳ chào đón ”Giáo Hoàng Diệu Kỳ”
Linh mục Alfonso Maria Bruno đặt tựa đề cho bài của ngài trên Zenit ngày 22 tháng 7 như trên.
Biệt danh của Rio vốn là Thành Phố Diệu Kỳ (Cidade Maravilhosa) còn sự diệu kỳ của Đức Phanxicô thì ai ai cũng đã biết. Chỉ cần nhìn ngài tự xách lấy cạc-táp, đủng đỉnh bước lên máy bay đi Rio đã đủ để chứng minh. Ngày Giới Trẻ Rio 2013 sẽ in nét đậm vào tâm hồn không phải riêng mấy triệu người chung quanh Rio mà rất nhiều triệu người khắp nơi trên thế giới.
Rio nổi tiếng với làn sương mù bao bọc thành phố trước khi những tia sáng đầu tiên của mặt trời nhiệt đới mơn man trên làn nước êm mát và chào mời của Guanabara Bay, gợi ý thơ và dẫn con người vào huyền nhiệm.
Thời gian càng qua đi, mầu sắc, hương thơm, âm thanh cùng mùi vị càng lên cao trong “thành phố diệu kỳ”. Rio là tổng hợp của tất cả những gì là Ba Tây, một nơi thanh luyện của cả cái đẹp lẫn sự hỗn độn. Nơi đây, giữa nhịp samba bất tận, cư dân đang xây dựng cả niên lịch lẫn ẩn dụ.
Truyện dã sử kể lại rằng một thủy thủ Ái Nhĩ Lan kia, mà niềm tin tôn giáo chỉ là chết đuối trong whisky, đổ bộ lên Rio ngày 12 tháng 10 năm 1931. Vừa xuống khỏi tầu và đặt chân lên Maua Square, anh hờ hững nhìn lên bầu trời và đột nhiên, trên đó, thật xa, Chúa Giêsu Kitô bỗng từ đâu hiện ra, sáng láng, đứng thẳng rồi hai tay giang rộng, và bay lượn trên thành phố. Nhìn thấy vậy, người thủ thủy gần như xỉu, vội chạy về tầu, xà vào lòng vị tuyên úy và thề sẽ không bao giờ uống rượu nữa. Đối với anh, đó là dấu hiệu và lời mời gọi tái khám phá ra đức điều độ mà nhiều người rất dễ đánh mất trong những lúc vui chơi hội hè.
Anh đâu có ngờ điều anh nhìn thấy chỉ là bức tượng khổng lồ Chúa Kitô Cứu Thế trên Đồi Corcovado, được chiếu sáng bởi cuộc thí nghiệm của Guglielmo Marconi, người đã từ chiếc thuyền neo tại Vịnh Naples gửi đi một tín hiệu vô tuyến, được tiếp nhận tại Dorchester, rồi tiếp chuyển tới Jacarepagua và cuối cùng được các đài tiếp thu ở cảng Copacabana tiếp nhận.
Bắt đầu từ ngày 22 tháng 7, một tín hiệu mới cũng sẽ rời Biển Tyrrhenia khi Đức Phanxicô đáp chuyến bay để từ Rio chiếu sáng cả một thế hệ, thế hệ của hy vọng trên Lục Địa này, lục địa Châu Mỹ La Tinh.
Đây sẽ không phải là một tần số vô tuyến mà là một hiện diện, một tiếng nói, một chứng từ của Người Cha và Mục Tử, trong một thế giới không còn tình phụ tử và tính sáng tạo. Cả hai phạm trù này đều đang lên đặc điểm cho triều đại của Vị Giáo Hoàng xuất thân từ “cõi tận cùng trái đất” của Tân Thế Giới này, với cung cách làm việc hoàn toàn mới, trong đó việc ôm lấy mọi nền văn hóa đang làm dễ các liên hệ một cách phi thiên kiến.
Ngài sẽ gây được loại ấn tượng nào khi tới Rio?
Khi tiến vào vịnh vào tháng Giêng, một chiếc vịnh giống như miệng một con sông (Rio de Janeiro), Amerigo Vespuccii hết sức bỡ ngỡ trước tuyệt tác thiên nhiên lập thành bởi đồi núi, bãi hồ, dưới một bầu trời bất tận.
Đức Phanxicô chắc chắn sẽ được gợi hứng từ cái đẹp bất tận này để nhắc giới trẻ chạy tới vẻ Đẹp không cùng “luôn luôn cũ và luôn luôn mới” trước khi quá trễ, để yêu nó.
Rio là lời hứa bất tận của mặt trời dọc suốt 80 cây số bãi biển, của dí dỏm và tự do, phát sinh từ một truyền thống hiếu khách lâu dài, làm nơi trú ẩn cho bất cứ ai yêu cầu: chiến binh, nhà truyền giáo, người tị nạn, chính khách, kẻ bội giáo, nạn nhân bách hại sắc tộc, di dân từ khắp thế giới, thậm chí cả tù vượt ngục. Tại một đất nước mà giải phóng đã khai triển thành một hệ thống thần học, Đức Giáo Hoàng chắc chắn sẽ mời gọi mọi người tiến tới thứ tự do đích thực, một thứ tự do xây dựng trên sự thật của hữu thể và hành động ta trong tư cách con cái Thiên Chúa.
Rio có lúc từng là Địa Đàng mơ ước của những người ảo tưởng, Nước Pháp Đại Tây Dương (Antarctic France) bất thành, một hải cảng của tướng cướp và cướp biển, một siêu thị vàng bạc và nô lệ, thủ đô của một đế quốc Âu Châu, một triều đình của nhạc kịch, “Thành Phố Diệu Kỳ”, đất của hội hè và “Thánh Địa” của tham nhũng.
Khát vọng “một thiên đường đã mất” của những người khai phá và của các thế hệ cha anh có thể lại từ Rio mà khởi đầu lại, từ cuộc công du này trong đó Người Kế Vị của Phêrô muốn củng cố anh chị em mình trong đức tin và soi sáng cho rất nhiều người trẻ đang mỏi mắt trông chờ và thiếu khả năng nhìn tới những chân trời xa.
Vũ Văn An
