Bao dung và quảng đại – Bài giảng Chúa nhật 26 Thường niên B
Quảng đại trong nghĩa cử chia sẻ tinh thần và vật chất, chúng ta cũng được mời gọi bao dung trong nhận định đối với những người xung quanh.
Trong cuộc sống đời thường, do tham lam ích kỷ, chúng ta thường bưng tai bịt mắt trước nỗi đau của đồng loại. Chúng ta cũng thường chủ quan đánh giá một người hoặc một sự việc với nhiều thiên kiến. Việc nhận định vội vàng về một con người sẽ gây nên biết bao hậu quả khôn lường. Trong Tin Mừng hôm nay, Chúa Giêsu dạy chúng ta hãy có cái nhìn bao dung thông cảm đối với tha nhân và tấm lòng quảng đại với người nghèo khó.
Trên thế giới hiện nay, có một khoảng cách rất lớn giữa các nước bắc bán cầu và nam bán cầu. Các nước phía bắc giàu có và văn minh hơn. Các nước phía nam nghèo nàn và lạc hậu hơn. Chẳng phải tìm đâu xa, xung quanh chúng ta vẫn còn những cách biệt ấy. Trong xã hội Việt Nam, hiện có rất nhiều người giàu có và cũng rất nhiều người nghèo nàn. Ngoại trừ một số ít người giàu có lòng quảng đại quan tâm đến người nghèo, phần lớn những người kinh tế khá giả đều dửng dưng trước nỗi khổ của những người kém may mắn. Không ít những người giàu có phất lên là do gian lận, tham ô và làm ăn bất chính. Thực ra, nếu người ta biết quảng đại chia sẻ và biết phân chia công bằng, thì của cải vật chất trên thế gian này luôn luôn đủ để nuôi sống tất cả mọi người. Nạn đói, chiến tranh, di dân, khủng bố… đều có nguyên nhân là sự ích kỷ và thù hằn. Thánh tông đồ Giacôbê trong Bài đọc II hôm nay đã phê phán một số người giàu có mà dửng dưng đối với người nghèo. Vị tông đồ còn vạch trần những hành động khuất tất của họ, như gian lận, lèo lái bất công để chiếm đoạt tài sản của người nghèo. Ông kết luận: những người gian ác sẽ chẳng tránh khỏi tội. Họ không có tội vì họ giàu, nhưng vì họ gian lận áp bức những người cô thế cô thân.
Giáo huấn của Chúa luôn mang nội dung bênh vực những người nghèo khổ về tinh thần cũng như thể xác. Chúa Giêsu quả quyết với chúng ta, sự giúp đỡ cho người nghèo, dù đơn sơ như bát nước lã, cũng được ghi nhận và thưởng công trong ngày sau hết. Giá trị của bát nước lã rất nhỏ mọn, nhưng khi nó được trao ban với tâm tình quý mến, nó có thể đem lại cho chúng ta phần thưởng từ chính Thiên Chúa. Tình yêu mến đồng loại dựa trên nền tảng Đức tin vào Chúa sẽ tạo nên sức mạnh giúp con người có thể làm được những điều phi thường. Tác giả Michel Quoist đã viết: “Chỉ có hai giải pháp cho đời sống: yêu mình đến hoàn toàn quên lãng tha nhân, hay yêu tha nhân đến hoàn toàn quên lãng bản thân”. Sự hiện diện âm thầm hy sinh của các nữ tu trong các trại phong, hay tấm gương hy sinh của thánh Maximilien Kolbe sẵn sàng chết cho người khác, đã chứng minh điều này. Những tấm gương hy sinh này đã hoàn toàn quên lãng bản thân và đã đạt tới những nhân đức anh hùng.
Quảng đại trong nghĩa cử chia sẻ tinh thần và vật chất, chúng ta cũng được mời gọi bao dung trong nhận định đối với những người xung quanh. Ông Gioan được nhắc tới trong Tin Mừng đã thể hiện sự ghen tương theo lẽ tự nhiên của con người. Ông thưa với Chúa Giêsu: “Chúng con thấy có người nhân danh Thầy mà trừ quỷ. Chúng con đã cố ngăn cản, vì người ấy không theo chúng ta”. Cách lập luận “người ấy không theo chúng ta” cho thấy tính cục bộ, phe cánh và tư tưởng muốn loại trừ người khác. Chúa dạy chúng ta hãy có cái nhìn công bằng hơn. Bất cứ ai làm điều tốt, dù họ thuộc về phe phái chính trị hoặc về tôn giáo nào, đều đáng trân trọng. Thiên Chúa là nguồn gốc của Chân, Thiện, Mỹ, nên những ai làm những thiện hảo và tốt đẹp đều đang hướng về Chúa và mặc dù không ý thức điều đó, họ vẫn đang diễn tả vẻ đẹp và sự tốt lành của Ngài. Bài đọc I trích từ sách Dân Số cũng kể lại một trường hợp tương tự, vào thời ông Môisen làm thủ lãnh dẫn đưa người Do Thái ra khỏi Ai Cập. Một chàng thanh niên đã ghen tỵ khi thấy hai người khác phát ngôn (tức là rao giảng và truyền đạt thánh ý của Chúa). Ông Môisen đã trả lời: “Anh ghen giùm tôi à? Phải chi Đức Chúa ban Thần Khí trên toàn dân của Ngài, để họ đều là ngôn sứ!”.
Điều ông Môi-sen ao ước ngày xưa, nay đã được thực hiện. Quả vậy, mỗi Kitô hữu đều được lãnh nhận Thần Khí của Chúa trong ngày họ chịu phép Thanh tẩy, đặc biệt khi họ lãnh nhận Bí tích Thêm sức. Giáo Hội có sứ mạng Ngôn sứ, Tư tế và Vương đế, và mỗi thành viên của Giáo Hội được san sẻ ba chức vụ này. Người Kitô hữu có bổn phận loan truyền Lời Chúa, góp phần thánh hóa xã hội và tham gia xây dựng Giáo Hội ngày một lớn mạnh giữa trần gian.
Một tác giả đã viết: Người quân tử khắt khe với bản thân và rộng rãi với người khác. Ý tưởng này được nhấn mạnh trong giáo huấn của Chúa Giêsu. Cách nói tạo hình ảnh gây ấn tượng như chặt chân, chặt tay, móc mắt… diễn tả sự chọn lựa cương quyết giữa hạnh phúc đời này với hạnh phúc đời sau, giữa sự thanh thản nội tâm với những bổng lộc trần thế. Đây cũng là cách khẳng định mạnh mẽ về sự dứt khoát từ bỏ những nguyên nhân gây nên tội ác, để trung tín với Đấng đã hy sinh mạng sống vì yêu thương chúng ta.
Gm. Giuse Vũ Văn Thiên
