Dấu ấn nơi Đền Thánh Hải Dương – 50 năm một nỗi buồn, một niềm vui
Nếu nỗi buồn xưa cách đây 50 năm làm cho người ta tê tái, thì tin vui 50 năm sau khiến niềm vui như vỡ òa. Nếu ngày xưa là nỗi buồn vì Đền Thánh bị phá hủy, nay nỗi buồn ấy đã biến thành niềm vui khi công trình tái thiết Đền Thánh được chính thức bắt đầu với nghi thức khởi công.
Cách đây vừa tròn 50 năm, vào buổi sáng ngày 1/7/1967, một nỗi buồn đã bao phủ khắp giáo phận Hải Phòng khi hay tin Đền Thánh Tử đạo Hải Dương bị hai quả bom Mỹ phá hủy tan tành. Tin ấy khiến lòng người tê tái, trái tim quặn đau. Ngôi Đền Thánh vang bóng một thời khắp Đông Dương nay còn đâu? Niềm tự hào và biểu tượng đức tin của người tín hữu Hải Phòng không còn nữa! Những cuộc hành hương sầm uất với hàng ngàn người nô nức từ khắp các ngả đường tiến về linh địa này, về với cội nguồn của đức tin, chỉ còn là dĩ vãng…
Linh địa Hải Dương trước đây là khu pháp trường để xử án những người theo đạo Chúa, quen gọi là Khu Năm Mẫu. Mảnh đất này đã thấm đẫm máu đào nhiều Anh hùng tử đạo, trong đó có bốn Đấng được tôn kính cách riêng: Thánh Giêrônimô Liêm, thánh Valentinô Vinh, Phêrô Amatô Bình, chịu tử đạo ngày 01/11/1861, và thầy Giuse Nguyễn Duy Khang tử đạo ngày 06/12/1861. Với lòng yêu mến Các Thánh tử đạo và tri ân với các bậc tổ tiên đức tin, vào năm 1906, một ngôi Đền đã được xây dựng để tôn kính các ngài. Năm 1927, ngôi Đền Thánh khang trang và nguy nga đã thay thế ngôi Đền cũ vừa nhỏ vừa xuống cấp. Cũng từ đó, nơi đây đã nhanh chóng trở thành điểm hành hương cho cộng đoàn tín hữu gần xa. Đền Thánh Hải Dương vì thế đã ăn sâu vào tiềm thức và tâm khảm của người tín hữu Hải Phòng; linh địa này đã từng nổi danh một thời khắp đó đây, được nhiều người gần xa biết đến.
Tuy nhiên, với hai quả bom thì tất cả sự tráng lệ của Đền Thánh chỉ đã là đống đổ nát hoang tàn. Tháp chuông còn lại, nhưng chỉ đứng chơ chọi với dáng dấp siêu vẹo, bên một vài bức tường nghiêng ngả. Không gian lòng Đền Thánh đã bị người dân chiếm dụng làm nhà ở. Ngôi nhà tràng bên cạnh cùng chung số phận ấy. Người tín hữu nơi đây cũng ra đi theo các cuộc di cư. Khunh cảnh Đền Thánh đổ nát ngày càng trở nên hoang tàn, cô quạnh. Trước thảm cảnh ấy những ai đã từng biết đến Đền Thánh chỉ biết xót xa đau đớn; những khách vãng lai thì cảm thấy ngậm ngùi sầu tủi cho một nơi thánh. Hỡi ơi, Đền Thánh Chúa tôi lại trở nên tồi tệ, điều tàn đến thế sao? Chiến tranh cùng với những khó khăn của thời cuộc khiến cho tương lai của Đền Thánh càng trở nên mù mịt. Không ít người nghĩ rằng, Đền Thánh Hải Dương chỉ còn là một hoài niệm của thời xưa; tên gọi của linh địa này sẽ mãi mãi chỉ là tên gọi.
Với cái nhìn của con người mọi sự liên quan đến Đền Thánh dường như khép lại. Nhưng với Thiên Chúa thì mọi sự đều khác. Điều mà Thiên Chúa thực hiện, thì con người không ngờ tới. Quả thế, cách 50 năm tin buồn đến với gia đình giáo phận, thì sau 50 sau, nay tin vui lại đến. Cả giáo phận vui mừng dâng lời tạ ơn Chúa và hân hoan Khởi công xây Đền Thánh mới trên mảnh đất hơn 3.000 m2 vừa mới được giải phóng. Niềm khát khao mơ ước về việc tái thiết Đền Thánh từ năm thập kỷ qua, nay đã thành hiện thực, khiến cho niềm vui của ngày ghi dấu ấn lịch sử này như vỡ òa. Đó cũng là lý do giải thích tại sao đoàn người khắp nơi lại ùn ùn kéo đến đây trong ngày này. Dù vượt qua những chặng đường khác nhau, nhưng ai nấy đều thể hiện một khuôn mặt rạng rỡ, nụ cười tươi nở, bởi tâm hồn ngập tràn niềm vui. Niềm vui ấy lớn lao đến nỗi mà nhiều người "tưởng mình như giữa giấc mơ". Trong bối cảnh ấy người ta mới cảm thấy niềm vui dạt dào như tuôn trào trong ngày hồng phúc – niềm vui của dân thánh xưa khi tiến về Giêrusalem : "Vui dường nào khi thiên hạ bảo tôi, ta cùng trẩy lên Đền thánh Chúa" (122,1).
Nghi lễ khởi công là một tin vui cho gia đình Giáo phận, là một dấu ấn lịch sử của tiến trình tái thiết Đền Thánh. Bởi từ đây tiến trình tái thiết Đền Thánh sẽ rẽ sang một ngã mới; đồng thời linh địa Hải Dương sẽ bước sang một trang sử mới, trang sử với nhiều niềm vui và về một tương lai tươi sáng.
Viễn tượng tốt đẹp ấy dường như cũng được phản chiếu qua các hiện tượng tự nhiên. Sau nghi lễ thánh hóa phần đất, ánh sáng mặt trời đã bừng lên chiếu rọi khắp không gian. Ánh sáng tự nhiên này giúp ta tưởng đến thời ánh sáng đã đến với mảnh đất linh thiêng Hải Dương, bóng tối đã qua đi và chìm vào dĩ vàng. Giữa ánh nắng ấy lại có những làn gió nhẹ như sự êm dịu và ngọt ngào của ơn thánh sủng Chúa tuôn đổ xuống Đền Thánh tử đạo Hải Dương thân yêu này.
Nếu nỗi buồn xưa cách đây 50 năm làm cho người ta tê tái, thì niềm vui 50 năm sau khiến tin vui như vỡ òa. Nếu ngày xưa là nỗi buồn vì Đền Thánh bị phá hủy, nay nỗi buồn ấy đã biến thành niềm vui khi nghi thức khởi công Đền Thánh được chính thức bắt đầu. Tuy nhiên, để một tin vui thay cho một tin buồn chúng ta cũng phải chờ đợi mất 50 năm.
50 lịch sử Đền Thánh với bao thăng trầm, nhưng giờ đây tất cả cho thấy rằng, nỗi buồn lớn nhất đã qua đi, niềm vui vĩ đại đã đến. Đây hẳn là điều kỳ diệu Chúa đã làm cho Giáo phận Hải Phòng cũng như chính Ngài đã làm những điều kỳ diệu nơi Bốn Thánh Tử đạo Hải Dương. Cảm nhận được điều ấy chúng ta chỉ biết tôn vinh chúc tụng Chúa như các Thánh tử đạo đã cất lên: "việc Chúa làm cho ta, ôi vĩ đại! Ta thấy mình chan chứa một niềm vui".
Chứng nhân
Nguồn: gphaiphong.org
