Lời chủ chăn Tháng 12/2018
TRONG VIỄN TƯỢNG LÒNG THƯƠNG XÓT
Quý Cha và quý Tu sĩ rất thân mến,
Ngay khi bắt đầu Mùa Vọng, lòng trí chúng ta đã hướng về mầu nhiệm “Con Thiên Chúa làm người” được cử hành trọng thể ngày 25 tháng 12. Đây là mầu nhiệm của Lòng Thiên Chúa Thương Xót đối với nhân loại lầm than và tội lỗi. Chính vì vậy, khi bắt đầu hành trình Mùa Vọng, lòng tôi dâng lên niềm hân hoan và hy vọng tràn trề cho hành trình mục vụ của Giáo phận mà chúng ta đã khai mạc trong Thánh Lễ Ngày Giáo Phận, ngày 22 tháng 11 vừa qua.
Chương trình Mục vụ năm nay thúc đẩy toàn thể Giáo phận tiếp tục bước đi trên con đường “Lòng Thương Xót”, tức là, mở lòng đón nhận Lòng Thương Xót của Chúa, vốn là “con đường nối kết Thiên Chúa với con người” [1], để Lòng Thương Xót của Chúa tiếp tục là ánh sáng chiếu soi, làm cho các tương quan ứng xử thắm đượm tình yêu với nhau trong gia đình, nơi Giáo xứ và thúc đẩy chúng ta cùng nhau đem Lòng Thương Xót của Chúa đến cho mọi người.
Mặc dù Chương trình Mục vụ này sẽ được gửi đến toàn thể Giáo phận, tôi vẫn muốn gửi riêng đến quý Cha và quý Tu sĩ là những cộng tác viên gần gũi của tôi, như một lời ký thác với lòng tin tưởng. Lòng hăng say thực hiện chương trình mục vụ “Lòng Thương Xót” của đoàn Dân Chúa tùy thuộc rất nhiều vào quý Cha và quý Tu sĩ, đặc biệt quý Cha Chánh xứ và quý Bề Trên các Cộng đoàn Dòng tu. Vì vậy, xin quý Cha và quý Tu sĩ hãy đón nhận Chương trình Mục vụ Giáo phận năm Phụng Vụ 2018 – 2019 dưới đây và nhiệt tình hướng dẫn cũng như thúc đẩy đoàn Dân Chúa thực hiện.
TINH THẦN VÀ SINH HOẠT MỤC VỤ GIÁO PHẬN
NĂM 2018 – 2019
Chương trình Mục vụ năm Phụng Vụ 2018 – 2019 phát xuất từ hai nguồn chính yếu:
- Mối hiệp thông với toàn thể Giáo Hội Việt Nam trong Chương trình Mục vụ đã được Hội Đồng Giám Mục đề ra cho ba năm liên tiếp, hướng về gia đình và mỗi năm nhấn mạnh một đối tượng. Đối tượng được nhấn mạnh năm nay là “Những gia đình gặp khó khăn”.
- Chương trình “Lòng Thương Xót” Giáo Phận chúng ta đã bắt đầu từ hai năm qua, tức là hành trình dấn thân mở lòng đón nhận và hưởng nếm Lòng Thương Xót của Thiên Chúa và của tha nhân để ra vùng ngoại biên thông truyền Lòng Thương Xót đã lãnh nhận và cảm nghiệm cho mọi người.
Do đó, chủ đề mục vụ của Giáo phận chúng ta trong năm Phụng Vụ 2018 – 2019 là: “Gia Đình hãy là dấu chỉ Lòng Thương Xót của Chúa – Đồng hành với những gia đình gặp khó khăn”
Trong chiều hướng ra vùng ngoại biên, năm nay chúng ta sẽ chú tâm đặc biệt đến Anh Chị Em Lương Dân. Như vậy, Chương trình Mục vụ năm nay có ba yếu tố sau đây:
- Lòng Thương Xót của Chúa
- Những gia đình gặp khó khăn và anh chị em Lương Dân là đối tượng ưu tiên mà chúng ta muốn thông truyền Lòng Thương Xót của Chúa.
- Mỗi gia đình cần dấn thân trở thành dấu chỉ Lòng Thương Xót của Chúa.
1. Lòng Chúa Thương Xót
Tinh thần “Lòng Chúa Thương Xót” không phải là một Chương trình Mục vụ làm một lần cho xong, nhưng là cốt lõi của chương trình cứu độ, là suối nguồn sức sống và niềm hy vọng của nhân loại lầm than, tội lỗi. Thánh Phaolô đã nhắc nhở chúng ta: “Khi chúng ta không có sức làm được gì vì còn là hạng người vô đạo, thì theo đúng kỳ hạn, Đức Kitô đã chết vì chúng ta… (Ngài) đã chết vì chúng ta ngay khi chúng ta còn là những người tội lỗi; đó là bằng chứng Thiên Chúa yêu thương chúng ta.” (Rm 5,6-8).
Phát xuất từ cảm nghiệm tình yêu thương xót của Chúa, người tín hữu sẽ khám phá ra rằng chính mình cũng phải nuôi dưỡng trong lòng tâm tình thương xót đối với tha nhân. Đây cũng là điều Thánh Phaolô nhắc nhở giáo đoàn Ephêsô:“Đừng phạm tội: chớ để mặt trời lặn mà cơn giận vẫn còn. Đừng để ma quỷ thừa cơ lợi dụng! Ai quen trộm cắp, đừng trộm cắp nữa, trái lại, hãy chịu khó dùng đôi tay của mình mà làm ăn lương thiện để có gì chia sẻ với người túng thiếu. Anh em đừng bao giờ thốt ra những lời độc địa, nhưng nếu cần, hãy nói những lời tốt đẹp, để xây dựng và làm ích cho người nghe. Anh em chớ làm phiền lòng Thánh Thần của Thiên Chúa, vì chính Người là dấu ấn ghi trên anh em, để chờ ngày cứu chuộc. Đừng bao giờ chua cay gắt gỏng, nóng nảy giận hờn, hay la lối thoá mạ, và hãy loại trừ mọi hành vi gian ác. Trái lại, phải đối xử tốt với nhau, phải có lòng thương xót và biết tha thứ cho nhau, như Thiên Chúa đã tha thứ cho anh em trong Đức Kitô.” (Ep 4,26-32).
2. Đối tượng ưu tiên của Chương trình Mục vụ “Lòng Thương Xót” là những gia đình gặp khó khăn và anh chị em Lương Dân
Bản tính của tình yêu là yêu thương không phân biệt. Do đó, Lòng Thương Xót là tình yêu trung thực thì mở lòng đón nhận và thương yêu mọi người. Tuy nhiên, trong hành trình thực hiện, mỗi năm có vài đối tượng được quan tâm ưu tiên. Hai đối tượng ưu tiên của Chương trình Mục vụ “Lòng Thương Xót”năm nay là những gia đình gặp khó khăn và anh chị em Lương Dân
2.1 Những gia đình gặp khó khăn
Những khuôn mặt của các gia đình gặp khó khăn thực là vô vàn và không giới hạn theo tầng lớp xã hội hay điều kiện kinh tế. Chúng ta có thể kể ra một số hoàn cảnh khó khăn của các gia đình: vợ chồng bất hòa vì tính tình, vì tật xấu, vì nếp sống khác nhau, vì ngoại tình; gia đình nghèo đói, nợ nần không có khả năng thanh toán; gia đình có cha mẹ già với những chứng bệnh nan y mà không có đủ tiền chạy thuốc; gia đình có con cái tật nguyền, con cái bất hiếu, lêu lổng, mê games; gia đình có người ham mê rượu chè, cờ bạc, nghiện ngập ma túy…
Đối với những gia đình gặp khó khăn, một số yếu tố cần được lưu ý đặc biệt:
- Tâm hồn phải thấm nhuần Lòng Thương Xót của Chúa mới có khả năng nhận ra những đau khổ, khó khăn của các gia đìnhvà có khả năng nói vào lòng họ lời của Chúa: “Hỡi tất cả những ai đang mệt mỏi và vất vả mang gánh nặng nề, hãy đến với Ta, Ta sẽ cho nghỉ ngơi bồi dưỡng." (Mt 11,28).
- Trong các trường hợp khó khăn của các gia đình, các khó khăn về hôn phối là phức tạp nhất và có nhiều quy luật liên quan nhất. Các quy luật chung của Giáo phận hoặc do hoàn cảnh riêng của các Giáo xứ có 3 loại:
# Quy luật phát sinh từ chính bản tính của hôn nhân.
# Quy luật phát sinh từ phong tục văn hóa, hoặc hoàn cảnh cụ thể.
# Quy luật vì mục đích giáo dục.
Những quy luật phát sinh từ phong tục văn hóa và hoàn cảnh hay do nhu cầu giáo dục cần phải được áp dụng uyển chuyển.Trong mọi trường hợp, việc chú giải và áp dụng các quy luật tùy thuộc rất nhiều vào mỗi Cha Chánh xứ. Vì vậy, xin quý Cha áp dụng luật dưới ánh sáng và sức mạnh của Lòng Thương Xót.Điều quan trọng không phải chỉ là giải quyết những khó khăn liên quan đến việc cử hành hôn phối, nhưng còn là xoa dịu các vết thương và hòa giải các mối tương quan của những người liên hệ.
Những gia đình gặp khó khăn có khác chi người lữ hành bị quân cướp đánh đập nửa sống nửa chết, để lại trên đường, cần gặp được những tấm lòng biết xót thương trợ giúp như được diễn tả trong dụ ngôn người Samaritanô nhân hậu (x. Lc 10,29-37).
2.2 Anh chị em Lương Dân
- Đối với anh chị em Lương Dân, hơn bao giờ hết, chúng ta cần nghe lại lệnh truyền của Chúa Giêsu trước khi Ngài về Trời: “Các con hãy đi và làm cho muôn dân trở thành môn đệ, làm phép rửa cho họ nhân danh Cha và Con và Thánh Thần, dạy bảo họ tuân giữ mọi điều Thầy đã truyền cho các con. Và đây, Thầy ở cùng các con mọi ngày cho đến tận thế.” (Mt 28,19-20). Với Lòng Thương Xót của Chúa đầy tràn tâm hồn, chúng ta ra đi gặp gỡ anh chị em Lương Dân để làm cho họ cảm nhận sự ngọt ngào của Thiên Chúa là Cha giầu Lòng Thương Xót.
- Toàn thể Giáo phận được mời gọi dấn thân loan báo Tin Mừng. Vì vậy, cần khơi dậy tinh thần truyền giáo trong toàn thể Giáo phận và thúc đẩy các Giáo xứ, Cộng đoàn Dòng tu, Phong trào, Hội đoàn Tông đồ tìm những cách thức thực hiện thích hợp cho mình.
3. Gia đình hãy là dấu chỉ Lòng Thương Xót của Chúa
Gia đình là môi trường đầu tiên mà ở đó mỗi người học biết và thực hiện Lòng Thương Xót. Vì vậy, để Lòng Thương Xót thấm nhuần vào lòng mỗi người, các thành viên của mỗi gia đình cần lấy Lòng Thương Xót mà đối xử với nhau để biến gia đình thành “Dấu chỉ Lòng Thương Xót của Chúa”. Nhờ đó, Giáo xứ và Giáo phận sẽ trở thành “Thánh địa của Lòng Thương Xót”, nơi có sức làm lan tỏa Lòng Thương Xótlà “suối nguồn tươi vui, tĩnh lặng và an bình” [2], và có khả năng đem chính Đấng giàu Lòng Thương Xót đến cho thế giới đang hết sức đói khát sự thật và tình yêu, hướng lòng mọi người về niềm hy vọng sẽ được yêu thương luôn mãi, bất chấp tội lỗi và sự dữ [3].
Trong viễn tượng của gia đình là “Dấu chỉ Lòng Thương Xót của Chúa” và Giáo phận là “Thánh địa của Lòng Thương Xót”, chúng ta cần mời gọi và thúc đẩy toàn thể gia đình Giáo phận, cụ thể là các Giáo xứ, các Giáo họ, các Giới, các Hội Dòng, các Phong trào Hội đoàn Tông đồ và các gia đình hãy mặc lấy tâm tình của Lòng Thương Xót và tìm cho mình những hình thức cụ thể, hữu hiệu để gặp gỡ và chia sẻ Lòng Thương Xót với những gia đình gặp khó khăn và anh chị em Lương Dân.
Nếu mỗi người, mỗi gia đình, mỗi Giáo xứ, Giáo họ và các Hội Dòng, các Giới, các Phong trào Hội đoàn Tông đồ trong Giáo phận, nhờ sức mạnh phát nguồn từ cảm nghiệm Lòng Thương Xót của Chúa, nỗ lực tìm cách thực hiện mỗi ngày những hành động của Lòng Thương Xót đối với nhau, với những gia đình gặp khó khăn và với anh chị em Lương Dân, thì hơi ấm tình yêu sẽ được tỏa lan trong các gia đình, cả những nơi băng giá, bao vẻ đẹp của sự thiện sẽ tỏa rạng trong môi trường, nơi xã hội, bao niềm vui, sức sống và hy vọng sẽ tràn ngập mọi tâm hồn.
Kính thưa quí Cha và quý Tu sĩ,
Để kết thúc những dòng chia sẻ về hành trình Lòng Thương Xót mà toàn thể Giáo phận đang nỗ lực luyện tập và thực hiện, tôi muốn bày tỏ lòng ao ước được nhìn thấy chính quý Cha và quý Tu sĩ là những người đầy tràn Lòng Thương Xót và làm lan tỏa ra chung quanh mình bầu khí yêu thương, cảm thông, tha thứ để đoàn Dân Chúa trong Giáo phận và cả anh chị em Lương Dân được nhìn thấy những hình ảnh cụ thể của Lòng Thương Xót.
Cúi xin Đức Mẹ là “Mẹ các Linh mục” và “Nữ vương các kẻ đồng trinh”, được kêu cầu dưới tước hiệu “Ðức Nữ có lòng khoan nhân”,hướng dẫn chúng ta trong hành trình thông truyền Lòng Chúa Thương Xót cho mọi người.
Thân mến chào quý Cha và quý Tu sĩ.
+ Giuse Đinh Đức Đạo
Giám mục Giáo phận Xuân Lộc
[1] ĐGH Phanxicô, Tông sắc Dung Mạo Lòng Thương Xót (Misericordiae Vultus), ngày 11/4/2015, số 2.
[2] ĐGH. Phanxicô, Tông sắc Dung Mạo Lòng Thương Xót (Misericordiae Vultus), ngày 11/4/2015, số 2.
[3] x. Sđd.
